De bruggen van Elswout

Landgoed Elswout telt 18 bruggen, ieder in een eigen vorm en zelfs kleur. Enkele voorbeelden: de Gele brug vormt een (afgesloten) verbinding tussen de Elswoutlaan en het landgoed. De Rode en de Blauwe brug bevinden zich op het landgoed. De kleuren zijn opnieuw aangebracht na historisch onderzoek.
(De "Oude" brug is in steen uitgevoerd als een simpele boogbrug en niet in het oog springend)

Een apart model is de (witte) Kettingbrug, veert lekker en is eigenlijk een hangbrug.

De overige witte bruggen zijn te verdelen in een "kort" type met elk een eigen vormgeving en

in een "lang" type witte brug, ook weer met een eigen stijl.

Bovenstaande bruggen zijn zeer kenmerkend voor Elswout: de Grote Zwitserse brug en de Kleine Zwitserse brug in een prachtige bemoste omgeving. Wat eigenlijk opvalt, is dat op Elswout geen ophaalbrug is gemaakt; zou hebben gekund op b.v. de plaats van de Gele brug of gewoon als een folly.

Waar bruggen zijn, is vaak een sluis. Zo ook op Elswout, dat afwatert naar de Marcelisvaart (Molijnsvaart).

Deze sluis is werkelijk treurig om te zien: tegen de voorste sluisdeuren groeit een boom, bij de achterste sluisdeuren groeien struiken. Technisch is deze sluis niet meer te gebruiken, terwijl een effectief waterbeheer en oppervlaktewaterbeheersing toch een must is!

Gedenknaald Manpad één van de 34 objecten

De Gedenknaald op de hoek van het Manpad en de Herenweg, Heemstede, is een van de objecten, die de Rijksgebouwendienst te koop aanbiedt. De naald brengt de eerste slag (1304) en de tweede slag bij het Manpad, 8 juli 1573, in herinnering. Restauratie is nodig gezien de verwering.

De inscriptie is ernstig aangetast en moet vervangen worden. Ook de twee wapenschilden zijn aangetast.
Zie ook: http://saevisundis.blogspot.com

                                                 (Bron: Rijksgebouwendienst)

De lijst van de 34 objecten. Ook o.a. de Vesting Naarden staat er op!

Voor de Ruïne van Brederode, staat ook op de lijst, de volgende link:
http://saevisundis.blogspot.nl/2012/08/de-ruine-van-brederode-gaat-dicht.html

Velserbeek, dat was eens...

De landgoederen Velserbeek, Waterland, Beeckestein, Hoogergeest en Schoonenberg hebben in het verleden een landgoederen-cluster gevormd. Beeckestein en Waterland zijn het mooist bewaard gebleven, Velserbeek in mindere mate en van Hoogergeest en Schoonenberg is niets (oorspronkelijks) meer over.
Het Huis van Velserbeek doet op het ogenblik dienst als kantoorvilla.
Een kort overzicht van enkele historische overblijfselen:

Het Chinese theekoepeltje. Een object, dat vaker op landgoederen werd geplaatst.

 

Een folly ontbreekt ook niet: het Janneverhuisje.

De Orangerie is ook behouden gebleven en fungeert als horeca-lokatie.

 

Nu is het een hertenkamp, vroeger was hier een koeweide.

Velserbeek telt nog vele oude bomen. De mist, komend van zee, geeft nu een nostalgisch beeld in tegenstelling tot het landgoed in hartje zomer.

Zwarte zwanen. Ook een stukje geschiedenis: in Europa als siervogel in vijvers van landgoederen gehouden.

Beken en duinrellen zijn zijn ook in en om Velserbeek  te zien. De Engelmundusbeek werd vergraven tot een waterkom met een eilandje waarop een kluizenaarshut (ook een geliefd item) staat.

Een tunneltje naast Velserbeek heeft ook een bekende naam op het bordje. Vroeger was het landgoed groter, maar de aanleg van de spoorlijn Haarlem-Uitgeest hakte het grondgebied in 1867 in twee stukken.

Om de recreatie op het landgoed wat prettiger te maken is er o.m. een kinderspeelplaats en kinderboerderij ingericht, alsook een volière. Paardrijden is ook mogelijk en een tennisveld is ook aanwezig. Eendjes voeren en de honden uitlaten is erg favoriet!

 

Tot slot: de muziektent uit 1926, in dat jaar is de Gemeente Velsen eigenaar geworden van Landgoed Velserbeek.

De Geschiedenis van Kennemerland

Onlangs is Het Grote Geschiedenisboek van Kennemerland verschenen. Het is een uitgave van W-books, Zwolle in samenwerking met het Noord-Hollands Archief, Haarlem, 280 pagina's, 29,95 euro. De redactie bestaat uit: Florence Koorn †, Menno van der Laan, Ben Speet, Frank van der Wijden, Lieuwe Zoodsma.

Het forse boek (1,94 kg) bevat een schat aan informatie in woord en beeld. De focus ligt op Zuid- en Midden-Kennemerland. Met Noord-Kennemerland erbij zou het boek niet meer hanteerbaar zijn geweest, daarvoor komt hopelijk een aparte uitgave! Het praktische van het boek is, dat de geschiedenis in 12 thema's wordt behandeld, die in een willekeurige volgorde kunnen worden gelezen. Onmisbaar voor elke liefhebber van de geschiedenis van Kennemerland.

 

Voor wie de Canon van Kennemerland, een uitgave van HDC Media, heeft, is het geschiedenisboek een welkome aanvulling, respectievelijk een mogelijkheid om zich verder te verdiepen in de geschiedenis van Kennemerland. Ook dit boekje bestaat uit hoofdstukken, 27 in totaal, die in willekeurige volgorde kunnen worden gelezen.

Als iemand ook nog bovenstaand boek heeft, dan is de cirkel (bijna) rond. Hart van Kennemerland is een uitgave ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van de Koninklijke Hoogovens te IJmuiden. Drs. J. van Venetien en de hr. F.W.E. Spies zijn twee van de velen, die dit werk tot stand hebben gebracht. Hier ligt de focus uiteraard op Midden-Kennemerland. Met name de historische afbeeldingen, de kaarten, de  geraadpleegde literatuur en de registers maken dit boek tot een niet te missen naslagwerk en een collectors item.

Het is wachten op een boek, met dezelfde allure als de eerder genoemde, over de geschiedenis van Noord-Kennemerland. Dan is de cirkel rond!

Pompejaanse bank van Landgoed Duinlust

 >>>Artikel gekoppeld aan:
http://natuurlocaties.blogspot.nl/2013/02/relicten-van-landgoed-duinlust_22.html

Een van de restanten van de voormalige landschapselementen is deze muur. Volgens sommigen zou hier een Pompejaanse bank hebben gestaan. Bronnen laten echter zien, dat hier sprake is geweest van of een muur met ingebouwde (houten?) bank of een muur met een losstaande (houten) bank. Stichting Ons Bloemendaal wil deze bank weer in oude glorie herstellen.

Detail van de muur. Door het tijdsverloop is het niet meer duidelijk waarneembaar, dat de bank in/aan de muur gebouwd was.

 

Zij-aanzicht van de muur, waarbij een stenen, gemetseld, richel, rechts, opvalt. Blijkbaar heeft iets voor de bank gestaan.

Hier is de richel duidelijker waarneembaar, de structuur is niet vierkant, maar loopt uit.

 

De bank heeft een zichtlijn naar Landgoed Elswout. Hier wordt juist vanaf de overzijde naar de bank gekeken. Een strategische positie!

 

Midden op de foto (locatie Landgoed Elswout) staat een witte bank, die volgens een artikel in Ons Bloemendaal (herfst 1994), bij de muur zou hebben gestaan. Die combinatie wordt gezien als een Pompejaanse bank (idee van Petzold?).

Op de website van Tuinhistorisch Genootschap Cascade staat echter een foto, via mevr. Van Olffen/Ons Bloemendaal, die een heel andere weergave biedt. Helaas is de kwaliteit te gering om te zien, hoe de constructie in precies elkaar zit. Er lijkt een houten bekleding op de muur te zitten met houten zitvlak.

In ieder geval is het zeer de moeite waard om de eerder genoemde restauratie uit te voeren. Een goed initiatief van de Stichting Ons Bloemendaal.

Overigens is het beeld "man met jachthonden" (Halali), dat op Elswout staat ook afkomstig van Duinlust. Kan het misschien terug na de restauratie van de pompejaanse bank? Een mooi ensemble!

(De Stichting Vrienden van Duinlust gaat de oranjerie van Landgoed Duinlust restaureren).

Nieuwe peilput van Waternet

Waternet is verantwoordelijk voor het beheer, en alles wat erbij hoort, van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Vlakbij de ingang van de Brederodestraat wordt een nieuwe peilput met een diepte van 90 meter geboord. Deze put vervangt een peilput uit 1905, die in 1995 buiten gebruik werd gesteld. Om het meetnet zo compleet mogelijk te maken wordt nu de nieuwe peilput geboord.

Een aantal infokastjes vertelt de wandelaars wat er precies gebeurt.

De damherten, "vaste bewoners", eten verderop rustig hun wintermaaltijd op.

Restauratie Middenduin

Middenduin heeft een groot stuk grond, dat jarenlang is gebruikt voor landbouw en uiteindelijk bollenteelt. Tot 1992 heeft bollenteelt plaatsgevonden. Nu is Staatsbosbeheer bezig met verschraling.

In de winter wordt het gebied onder water gezet. Het verrijkt organisch materiaal komt dan bovendrijven.

In de zomer is het gebied volledig volgegroeid.

Vervolgens vindt het maaien plaats en verdwijnen de meststoffen ook. Uiteindelijk zal op deze manier voldoende verschraling worden bereikt.

 

Zo ziet de bodem er uit bij bollen- en snijbloementeelt (voorbeeld uit Castricum, omgeving Kijk Uit  en station Castricum).

Langs een rand van het gebied stroomt ook kwelwater, een olieachtig vlies is te zien.

 

Twee voorbeelden van methoden om het waterniveau te kunnen reguleren.

 

De boerderij staat er nog, het ophaalbruggetje is verdwenen. Zou toch wel een leuke herinnering zijn geweest (agrarisch erfgoed?).

Ook staat er nog een oude grenspaal, die de grens tussen Bloemendaal en Zandvoort aangaf.

De Zanderijvaart is nog gebleven en maakt deel uit van het oppervlaktewatersysteem van Elswout, Brouwerskolk, Brouwersvaart.